Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Kemerhisar beldesindeki Tyana Antik Kenti’nde yapılan hafriyat çalışmalarında, sekizgen planlı bir kilise gün yüzüne çıkarıldı. Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı ve Hafriyat Lideri Prof. Dr. Osman Doğanay, Tyana Antik Kenti’nin Kemerhisar beldesinin altında yer aldığını belirtti.
Doğanay, antik kentin İç Anadolu Bölgesi’ni Gülek Boğazı yoluyla Pozantı üzerinden Akdeniz’e bağlayan stratejik bir bölgede kurulduğunu söz etti. Bu pozisyonun, kentin tarihin çok eski periyotlarından itibaren birçok ordu ve toplumun geçiş noktası olmasını sağladığını vurguladı.
“2500’LERDE YERLEŞİMİ KANITLADI”
Doğanay, Tyana’nın tarih boyunca kesintisiz bir halde iskan gördüğünü belirterek, “Bu özelliğiyle Anadolu’daki nadir kentlerden biridir. Yaptığımız arkeolojik hafriyatlar, milattan evvel 2500’lerde burada bir yerleşimin mutlaka var olduğunu kanıtlamıştır. 2016’dan beri Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle arkeolojik hafriyat, araştırma ve onarım çalışmaları yapıyoruz. Kentin stratejik değerinden ötürü turizm potansiyeli epey yüksek” dedi.
“SEKİZGEN PLANLI KİLİSE DÜNYADA TEK”
Bu yıl hafriyat çalışmalarına kemerlerin bulunduğu bölgeden başladıklarını ve alanı genişleterek devam edeceklerini belirten Prof. Dr. Osman Doğanay, şu bilgileri verdi:
“Hristiyanlığın Anadolu’daki en erken sekizgen planlı kilisesi ve dünyada sekizgen planlı olarak korunan tek kilisenin büyük bir kısmını ortaya çıkardık. 2024 yılı çalışmalarımızda kilisenin yan neflerinden (geçit) birini açığa çıkarıyoruz. Bu kilise, Hristiyanlığın resmi din haline gelmesinden kısa bir mühlet sonra sekizgen planla inşa edilmiş olup, galeri katı ve üst katı da bulunuyor. Ayrıyeten, piskoposluk kilisesi olması nedeniyle burada bir piskopos sarayının varlığı da kelam konusu. Bu bölgede kazılarımızı sürdürüyoruz. Bunun yanı sıra, bir vaftizhane yapısına da rastladık” dedi.
Doğanay, kilisenin onarım çalışmalarının tamamlanmasının akabinde, hafriyat alanındaki kemerlerle entegre edilerek gezilebilecek bir alan haline getirilebileceğini belirtti.
HRİSTİYANLIĞIN EN ERKEN KİLİSESİ
Restorasyonun akabinde alanı ziyaretçilere açmayı planladıklarını tabir eden Doğanay, “Kilisenin en değerli özelliği, antik dünyadan günümüze ulaşan tek sekizgen kilise olması ve Hristiyanlığın en erken kiliselerinden biri olmasıdır. Kazılarımızla ortaya çıkan buluntular bu durumu kanıtlamıştır. İlerleyen periyotlarda daha ayrıntılı bilgilere ulaşmayı umuyoruz” halinde konuştu.
