Böbrek taşı rahatsızlığına son yıllarda sık rastlandığı söz edilirken uzmanlar uyarıyor. İdrar yaparken ağrı, idrarda kan, mide bulantısı ya da kusma, sık idrara çıkma, ateş ve titreme üzere durumların böbrek taşı hastalığının belirtilerinden olduğuna dikkat çekilirken tespit edilen taşlar gerçekleştirilen operasyonlarla yok ediliyor. Sultangazi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde de yetişkin ve çocuklar için taş kırma süreçleri yapılıyor. Üroloji Uzmanı Dr. Levent Denis Şekerel ile Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Öznur Şen çocuklarda taş kırma operasyonlarına ait bilgi verdi.
“KARIN AĞRISI ŞİKAYETLERİYLE GELİYORLAR”
Taş kırma uygulamalarına yönelik bilgi veren Dr. Levent Denis Şekerel, “Belirli büyüklükleri aşmamış taşlarda birinci tercih olarak taş kırmayı öneriyoruz. Hele bu çocuklar olduğu vakit 17 yaşından ufak çocuklarda çok daha başarılı ve gerekli oluyor. Zira ameliyat yapmıyorsunuz, narkoz almıyor hastanede yatma mühleti olmuyor. 2 tane makinemiz var, ikisi de taş kırmaya yönelik tek farkları taşın görüntülenmesinde. Taşın yerinin tespitinde biri ultrasonu kullanıyor, öbürü de x-ray, röntgen dediğimiz şeyi kullanıyor. Biz çocuklarda öncelikle ultrasonu tercih ediyoruz. Ultrasonu tercih etmemizde çocuğun şua(ışın) almamasını sağlıyoruz ve rahat kırılmasını sağlıyoruz. Böbrekten çıkmış taşlarda ise x-ray dediğimiz şualı aygıtı tercih ediyoruz. Çocuklarda cuma günleri taş kırma yapıyoruz. Burada 4 tane yatağımız var, çocukları burada tutuyoruz, kendilerine geldiklerini hissettiğimiz, gördüğümüz anda da konutlarına gönderiyoruz. 15 gün aralıkla da seanslara çağırıyoruz. Genelde çocuklarda taş kırma çok daha başarılı oluyor zira taş yeni oluyor ve kolay kırılabilir oluyor. Büyük bir ihtimalle karın ağrısı şikayetleriyle geliyorlar. Yetişkinlerde taş ağrıları yan ağrı, çocuklarda ön ağrı, karın olarak oluyor. Çoğunlukla da bir ultrason yapıldığı vakit o denli teşhis ediliyor” diye konuştu.
“BÖBREĞİN KAYBINA KADAR GİDEN BİR SÜREÇ OLABİLİR”
Hastalara uygulanan tedaviye ait konuşan Dr. Şekerel, “Hastalar geldiği vakit şayet taş kırma planına alacak isek şayet anesteziden narkoz alabilir mi alamaz mı diye bir onay almak zorundayız. Onu aldıktan sonra da 15 gün aralıklarla 3 seans uyguluyoruz. Şayet taşı yeterli odaklayamazsanız kullanmak istediğiniz düzeyin çok daha üstüne çıkarsanız böbrekte kalıcı yaralanmalara, hasarlara neden oluyor. Bizim en çok korktuğumuz hematom dediğimiz böbreğin kanaması tahminen böbreğin de işlevini kaybetmesi oluyor, dikkatli olmak lazım bu iş deneyim gerektiriyor. Taşı kırıldıktan sonra bir yıl boyunca üç ayda bir çocuğun kan, idrar tablosu ve ultrasonla değerlendirtiyorum. Şayet 1 yıl içinde taşsızlığı sağlamışsak bu aralıkları 6 aya çıkartıyorum, 6 aylık denetimi yaptıktan sonra şayet çocukta taş oluşmamışsa yılda bir sefer denetime çağırıyorum ya da denetime gitmesini öneriyorum. Karın ağrılarını yalnızca karın ağrısı olarak değil taşa bağlı olabileceğini düşünmek lazım şayet geç kalırsanız böbreği tıkayabilir. Böbreğin kaybına kadar giden bir süreç olabilir o yüzden gecikilmemesi lazım” dedi.
“ANESTESİ UYGULAMALARINA DİKKAT ETMEK GEREKİYOR”
Çocuklarda anestezi uygulamalarının çok dikkatli bir formda olması gerektiğine dikkat çeken Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Öznur Şen, “Ameliyathane dışı anestezi uygulamaları taş kırma, endoskopideki üzere anjiyo laboratuvarlarındaki üzere birçok alanda hala devam etmekte. Taş kırmada bir börek patolojisi var, bu çocuklarda önemli elektrolit bozuklukları olabiliyor. Pediatrik uygulamalarda aslında anestezi uygulamalarına çok dikkat etmek gerekiyor. Hem hastalığına, hastanın durumuna, kilosuna, yaşına ona nazaran tüm ilaçlar mililitreler bazında ayarlanıyor. Biz tabi ki buna çok dikkat ediyoruz, hiçbir halde başından ayrılmıyoruz. Ameliyat öncesi tüm hastalık tetkiklerini, anestezi onamını, gerekli tüm hazırlıkları yapıyoruz. Hiçbir halde tam uyanmadan, birkaç saat takip etmeden hastalarımızı göndermiyoruz. Bilhassa çocuk hastalar genel durumları çok çok süratli kötüleşip çok çok süratli düzelebiliyor. Nitekim çok dikkat etmek gerekiyor, mutlaka pediatrik hadiseleri ehli olmayan insanların eline bırakmamak gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“ULTRASONDA TESADÜFEN GÖZÜKTÜ”
Yapılan tetkikler sırasında 2 yaşındaki kızında taş bulunduğunu öğrendiklerini anlatan Elif Şen Varlıklı, “24 aylık Melek Ravza Varlıklı, daha evvelden ameliyat olmuştu, öncesinde taş ultrasonda tesadüfen gözüktü. Bizi buraya yönlendirdiler, buradaki hekimlerimizin çok uygun olduğunu duyduk, güvenerek buraya geldik. Sürecimizi tamamladık, şu anda ayılmasını bekliyoruz. Hiçbir ağrısı yoktu, ultrasonda tesadüfen görüldü. Tek çocuğum lakin hocalarımıza güvendiğim için bir kaygım yoktu” diye konuştu.
“KANLI İDRAR GELDİĞİ İÇİN KESTİRİM ETTİM”
Kızındaki belirtiler üzerine böbreğinde taş olabileceğini düşünerek doktora götürdüğünü anlatan Nazan Taşkın şöyle konuştu, “Kızımın şiddetli derecede ağrısı vardı, böbreğinde taş olduğunu söylediler. Eğitim ve araştırma hastanesi bir de bu semtte oturduğumuz için bu hastaneyi tercih ettik. İdrarından anladım, kanlı idrar geldiği için varsayım ettim. Ya taş ya kum olduğunu düşündüm, yanılmadım. Acile geldik hem kum hem taş var kızımda, hekimlerimiz çok ilgili her şey için teşekkür ediyoruz”