Uluslararası yardım ve kalkınma kuruluşu Christian Aid’in “2022’nin Maliyeti: İklimin Çöktüğü Yıl” başlıklı raporundan derlenen bilgilere nazaran, bu yılki en maliyetli 10 iklim felaketinin her biri 3 milyar doların üzerinde ekonomik hasara neden oldu.
Söz konusu maliyetler yalnızca sigorta kapsamında karşılanan kayıplara nazaran hesaplandığından iklim felaketlerinin gerçek maliyetlerinin daha yüksek olacağı iddia ediliyor. Ekonomik maliyeti en yüksek iklim felaketlerinin, sigortayı karşılama oranı yüksek gelişmiş ülkelerde daha fazla olduğu görülüyor.
IAN KASIRGASI’NIN MALİYETİ 100 MİLYAR DOLAR
Öte yandan, gelişmiş ülkelere kıyasla iklim değişikliğine tesiri çok daha az olan gelişmekte olan ülkelerde ise sigortanın karşıladığı maliyetler düşük seyrediyor.
Buna nazaran, eylülde ABD’nin güney kıyılarını ve Küba’yı tesiri altına alan Ian Kasırgası’nın ekonomik maliyeti en az 100 milyar doları bulurken, kasırga nedeniyle 40 binin üzerinde kişinin göçe zorlandığı hesaplanıyor.
Haziran-eylül ortasında Pakistan’da yaşanan sellerin ekonomik maliyeti Dünya Bankası iddialarına nazaran 30 milyar dolar düzeyinde olmasına rağmen sigortanın karşıladığı maliyet en az 5,6 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Pakistan’daki seller nedeniyle en az 7 milyon kişi yaşadığı yeri terk etti ve 1700’ün üzerinde insan hayatını kaybetti.
KURAKLIK MALİYETİ 20 MİLYAR DOLARA ULAŞTI
Yaz aylarında Birleşik Krallık ve Avrupa’da tesirli olan sıcak hava dalgası ve kuraklığın neden olduğu maliyetler en az 20 milyar dolar, yazın Çin’de yaşanan sellerin maliyeti de en 12,3 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Çin’deki seller nedeniyle 239 kişi yer değiştirdi.
Şubat-mart aylarında Avustralya’da meydana gelen sellerin maliyetinin ise en az 7,5 milyar dolar olduğu ve 60 binin üzerinde insanı yaşadığı yeri terk etmeye zorladığı kestirim ediliyor.
DÜNYANIN HER KÖŞESİNDE MALİYETLER ARTIYOR
Yine şubatta Avrupa ve Birleşik Krallık’ta tesirini gösteren Eunice Fırtınası’nın ekonomik hasarı 4,3 milyar doları aşarken, fırtına nedeniyle 16 kişi hayatını yitirdi.
Eylülde Karayipler ve Kanada’yı etkileyen Fiona Kasırgası da iki hafta içinde en az 3 milyar dolar ekonomik kayıp oluşturdu. Kasırga, 13 bin kişiyi yerinden etti ve 25 kişinin vefatına yol açtı.
Güney Afrika’da nisanda yaşanan sel felaketi 40 bin insanı yerinden etmeye ve 459 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmasının yanı sıra en az 3 milyar doları aşan ekonomik maliyet oluşturdu.
Çin ve Brezilya’da tüm yıl boyunca süren kuraklığın ekonomik hasarı ise sırasıyla en az 8,4 milyar ve 4 milyar dolar olarak hesaplandı.
BATI AFRİKA’DA SELLER 1,3 MİLYON KİŞİYİ ETKİLEDİ
Raporda hesaplanabilen ekonomik kayıpları birinci 10’a girmeyen lakin insani tesirleri yüksek ve iklim krizi açısından kaygı verici boyutlara ulaşan birçok iklim felaketi de yer alıyor.
Nijerya, Kamerun, Mali ve Nijer’de tesirini gösteren Batı Afrika selleri nedeniyle 600 kişi ölürken, 1,3 milyon kişi yerinden oldu. Bangladeş’teki Sitrang Siklonu nedeniyle 1 milyon insan meskenini terk etti.
Afrika Boynuzu’ndaki kuraklığın 36 milyon kişiyi etkilediği kestirim edilirken, Filipinler’deki tropikal fırtına nedeniyle 850 bin kişi, Malezya’daki seller nedeniyle 70 bin kişi yer değiştirmek zorunda kaldı. Brezilya’daki seller de 1400 kişiyi yerinden etti.
Hindistan ve Pakistan’daki çok sıcak hava dalgaları, Afrika’nın güneydoğusundaki fırtınalar, Şili, Arktik ve Antarktik’teki çok sıcak hava dalgaları da iklim krizinin tesirlerini gözler önüne seren felaketler olarak öne çıktı.
MALİYET ARTIŞLARINDA EMİSYON VURGUSU
Christian Aid Üst Yöneticisi (CEO) Patrick Watt, rapora ait değerlendirmesinde, her biri en az 3 milyar dolara mal olan felaketlerin, iklim krizine karşı aksiyon almamanın faturasını gösterdiğini belirterek, “Dolar figürlerinin ardında milyonlarca insanın kaybı ve acısının kıssası var. Sera gazı emisyonlarında büyük düşüşler olmadan, bu insani ve finansal maliyet yalnızca daha da çok artacak” dedi.
İklim değişikliğinin insani maliyetinin sellerin yıktığı meskenlerde, fırtınaların yol açtığı can kayıplarında ve kuraklığın ziyan verdiği geçim kaynaklarında görüldüğünü aktaran Watt, “Özellikle iklim krizinin tesirlerine karşı ön cephede yaşayan beşerler ortasındaysanız bu yıl bu açıdan hayli yıkıcı oldu” tabirini kullandı.
‘DAHA SAVLI AKSİYONLAR ALINMALI’
Merkezi Kenya’da bulunan iklim ve güç niyet kuruluşu Power Shift’in Afrika Yöneticisi Mohamed Adow ise iklim krizinin sel, kuraklık, çok sıcak hava yahut siklon fark etmeksizin tesirini gösterdiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu felaketler, 2023’te neden ivedilikle ve daha tezli halde aksiyon alınması gerektiğinin delili. Fosil yakıtların devreden çıkarılmasına, yenilenebilir güç kurulumlarının hızlanmasına ve iklim krizine karşı kırılgan durumda olanların daha fazla desteklenmesine muhtaçlık var. Örneğin, Afrika’da iklim krizinde en az sorumluluğu bulunan beşerler iklim krizinden en fazla ziyan görenler. Bu nedenle 2023 herkes için bir uyanış yılı olmalı ve dünya istikametini gerçek tarafa çevirmeli” (AA)